MEÐFERÐ FYRIR OFVIRKA ÞVAGBLÖÐRU
Hvað er ofvirk þvagblaðra?
Ofvirk þvagblöðra er mjög algeng og hefur áhrif á milljónir kvenna um allan heim. Hún einkennist af mikilli þörf fyrir að hafa þvaglát og getur verið með eða án ósjálfráðs þvagleka. Einnig getur hún einkennst af því að þurfa að fara oftar á klósettið en maður er vanur og því að vakna oftar en tvisvar á nóttu til þess að pissa án augljósrar læknisfræðilegrar ástæðu.
Oftast er talið að ofvirkar þvagblöðrur séu algengari hjá öldruðum en rannsóknir hafa sýnt að tíðni ofvirkrar þvagblöðru hjá konum sé á 9 til 43%. (1) Gífurlegt misræmi í tíðni gefur ástæðu til þess að ætla að ofvirk þvagblaðra sé vangreint fyrirbæri vegna þess hvað það þykir vandræðaleg umræðuefni.
AF HVERJU VERÐUR ÞVAGBLAÐRAN OFVIRK?
Vandamálið liggur í því sem kallað er detrusor vöðvi sem er vafinn utan um þvagblöðruna og gerir þvagblöðru kleift að þenjast út og dragast saman til að losa innihaldið. Þegar skynjarar í þvagblöðru finna fyrir henni þenjast út segja þeir heilanum að þvagblaðran sé að fyllast af þvagi sem skapar þörf til að fara að pissa.
Venjulega senda þessir skynjarar skilaboð um að tæma þvagblöðruna á viðeigandi tíma. Ofvirk þvagblöðra stafar fyrst og fremst af ósjálfráðum samdrætti í þessum detrusor vöðva, þrátt fyrir að blaðran sé langt frá því að vera full.(2) Með því að missa stjórn á virkni detrusor vöðvans getur þvaglát, eða þörf fyrir þvaglát, orðið á óheppilegum tíma.
Venuleg þvagblaðra Ofvirk þvagblaðra
Detrusor vöðvinn Detrusor vöðvinn
dregst saman þegar dregst saman þegar
blaðran er full. blaðran er full.
HVERNIG er ofvirk blaðra meðhöndluð?
Með réttri meðferð má draga verulega úr einkennum. Meðferð felur í sér að leita að mögulegri aðalorsök, athuga lífsstíl og skoða möguleika á lyfjameðferð. Eins og venjulega þar sem aðalorsök finnst ekki eru hegðunarmunstur og/eða lífsstílsbreytingar fyrstu valkostir við meðferð. (3,4) Þá eru skoðaðir möguleikar til sjúkraþjálfunar á grindarbotni, sem oftast snýst um æfingar sem styrkja grindarbotninn.
Meðferð án lyfja krefst fræðslu, grindarbotnsþjálfunar og einlægs ásetnings af viðkomandi. Rannsóknir hafa sýnt að sjúkraþjálfun á grindarbotni og lyfjameðferð hefur svipaðan langtíma árangur hjá konum. (5) Styrktaræfingar hafa ekki í för með sér neinar aukaverkanir og við þær má bæta lyfjameðferð ef nauðsyn krefur. Grindarbotnsæfingar geta þannig verið örugg og áhrifarík leið til þess að minnka einkenni ofvirkrar þvagblöðru.
HVAÐ ERU BESTU ÆFINGARNAR TIL ÞESS AÐ HJÁLPA OFVIRKRI BLÖÐRU?
Stykur vöðva endurspeglast í snerpu hjá hröðum vöðvaþráðum og í úthaldi hjá hægum vöðvaþráðum. (6) Það er nauðsynlegt fyrir ofvirka blöðru að grindarbotnsvöðvarnir geti haldið saman í langan tíma og þannig eru æfingarnar sérstaklega fyrir hægu vöðvaþræðina í grindarholinu.
HVERNIG Á AÐ ÞJÁLFA HÆGU VÖÐVAÞRÆÐI GRINDARBOTNSINS?
Ef það er rétt gert leggja æfingar í grindarholinu áherslu á uppbyggingu hægu vöðvaþræðina. Þeir hafa minni snerpu en geta haldið virkni í lengri tíma. Grindarbotnsvöðvaæfingar hafa sýnt fram á að draga úr einkennum ofvirkrar þvagblöðru og auka lífsgæði kvenna. (8) Það er því mikilvægt að þeir sem eru með ofvirka þvagblöðru fái góða þjálfun og innsýn inn í hvort æfingarnar séu að skila árangri.
Grindarbotnsþjálfinn býður upp á þjálfunaráætlun sem er hönnuð fyrir ofvirka þvagblöðru og miðast við að styrkja hægu vöðvaþræðina og þol þeirra. Með Grindarbotnsþjálfanum vinna grindarbotnsvöðvarnir meira en venjulega og byggja þannig upp meiri styrk. (9)
Það er mikilvægt að taka fram að til þess að fá árangursríka og örugga þjálfun fyrir ofvirka þvagblöðru, þá ætti samdráttur ekki að vera lengri en sá tími sem gefinn er upp í þjálfunaráætluninni, til þess að þreyta vöðvana ekki um of. Upplýsinga- og þjálfunaráætlunina sem er að finna í Grindarbotnsþjálfa-appinu er einnig hægt að sýna læknum sem hluta af meðferð.
LÆRÐU MEIRA UM KOSTI GRINDARBOTNSÞJÁLFANS:
- Koma í veg fyrir vandamál tengd grindarbotninum
- Laga ofvirka þvagblöðru
- Auka unað í kynlífi
- Ná hraðari bata eftir fæðingu
- Sporna á móti sigi líffæra án skurðaðgerðar
Heimildir:
1 Corcos, J., Przydacz, M., Campeau, L., Witten, J., Hickling, D., Honeine, C.,. . . Wagg, A. (2017). CUA Leiðbeiningar um ofvirka þvagblöðru hjá fullorðnum. Í Can Urol Assoc J (11. bindi, bls. E142-173)
2 Srikrishna S, Robinson D, Cardozo L, Vella M. Stjórnun ofvirkrar þvagblöðruheilkenni. Framhaldsnám læknadeildar. 832007. bls. 481-6.
3 Wolz-Beck, M., Reisenauer, C., Kolenic, G. E., Hahn, S., Brucker, S. Y., & Huebner, M. (2017). Sjúkraþjálfun til meðferðar við ofvirkri þvagblöðru: væntanleg árgangsrannsókn. Arch Gynecol Obstet, 295 (5), 1211-1217. doi: 10.1007 / s00404-017-4357-1
4 Barkin, J., Habert, J., Wong, A., og Lee, L. Y. T. (2017). Hagnýtar leiðbeiningar fyrir heimilislækna við greiningu og meðferð ofvirkrar þvagblöðru og einkenna frá þvagfærum. Getur J Urol, 24 (5s1), 1-11.
5 Azuri, J., Kafri, R., Ziv-Baran, T., & Stav, K. (2017). Niðurstöður mismunandi aðferða vegna sjúkraþjálfunar ágrindarbotni og kólínlyfja hjá konum með blauta ofvirka þvagblöðru: 4 ára eftirfylgni. Neurourol Urodyn, 36 (3), 755-758. doi: 10.1002 / nau.23016
6 Powers S, Howley E. Æfingarlífeðlisfræði: Kenningar og notkun í líkamsrækt og frammistöðu. 6. útgáfa. New York, NY: McGraw Hill; 2007.
7 Kegel æfingar: leiðbeiningar fyrir konur. (2018). Sótt af https://www.mayoclinic.org/healthy-lifestyle/womens-health/in-depth/kegel-exercises/art-20045283
8 Fitz, F., Sartori, M., Girao, M. J., og Castro, R. (2017). Grindarbotnsvöðvaþjálfun vegna ofvirkra einkenna í þvagblöðru. Rev Assoc Med Bras (1992), 63 (12), 1032-1038. doi: 10.1590 / 1806-9282.63.12.1032